អាមេរិក៖ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានចិនស៊ីនហួរ ពេលវេលាផុតកំណត់នៃការដកកងទ័ពអាមេរិកកំពុងខិតជិតដល់ក្តីសង្ឃឹមសម្រាប់សន្តិភាពនៅអាហ្វហ្គានីស្ថាន។
ក្រុមតាលីបង់អាហ្វហ្គានីស្ថានបានព្រមានសហរដ្ឋអាមេរិកនៅថ្ងៃទី ១៩ មិនឱ្យរំលោភលើការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួន ក្នុងការដកកងទ័ពចេញពីប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានមុនថ្ងៃទី ១ ខែឧសភា បើមិនដូច្នេះទេក្រុមតាលីបង់នឹងមានប្រតិកម្ម។ មួយថ្ងៃមុននេះការចរចាពហុភាគីប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានត្រូវបានធ្វើឡើងនៅទីក្រុងមូស្គូប្រទេសរុស្ស៊ី។ តំណាងមកពីរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថាន តាលីបង់ រុស្ស៊ី សហរដ្ឋអាមេរិក និងប៉ាគីស្ថាន បានចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សានេះ។
ក្រុមអ្នកវិភាគបានចង្អុលបង្ហាញថា នៅពេលដែលពេលវេលាកំណត់សម្រាប់ការដកសហរដ្ឋអាមេរិកកាន់តែខិតជិតមកដល់ការព្រួយបារម្ភរបស់សហគមន៍ក្នុងស្រុកនិងអន្តរជាតិ អំពីស្ថានភាពនៅអាហ្គានីស្ថានក៏កំពុងតែកើនឡើងផងដែរ។ ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកដកកងទ័ពរបស់ខ្លួនតាមការគ្រោងទុកជម្លោះភាគីទាំងពីរនៅអាហ្វហ្គានីស្ថានមិនអាចឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទាន់ពេលវេលាទេស្ថានភាពសន្តិសុខនាពេលអនាគតរបស់ប្រទេស អាចកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺនថែមទៀត។
ក្រសួងការបរទេសរុស្ស៊ីបានចង្អុលបង្ហាញថា កិច្ចចរចាពហុភាគីស្តីពីអាហ្វហ្គានីស្ថាន គឺមានគោលបំណងជំរុញកិច្ចពិភាក្សាផ្ទៃក្នុងអាហ្វហ្គានីស្ថាន ដោយជំរុញឱ្យមានបទឈប់បាញ់ និងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្មនិងឧក្រិដ្ឋកម្មគ្រឿងញៀន។
ក្នុងអំឡុងពេលនៃកិច្ចពិភាក្សានៅថ្ងៃទី ១៨ នេះ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរុស្ស៊ីលោក Lavrov បាននិយាយថា «ចំនួនអ្នកស្លាប់និងរបួសទាំងសងខាងនៃជម្លោះនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាននៅតែបន្តកើនឡើងហើយការស្លាប់និងរបួសរបស់ប្រជាជនសាមញ្ញនៅតែបន្តកើនឡើងផងដែរ។ ក្រុមរដ្ឋអ៊ីស្លាមកំពុងព្យាយាមប្រើប្រាស់ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន ដើម្បីបង្រួបបង្រួមគ្នា ដែលបង្ហាញពីការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង។
ប្រទេសរុស្ស៊ីអំពាវនាវ ឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកនិងតាលីបង់គោរពតាមកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ដែលបានចុះហត្ថលេខានៅទីក្រុងDoha ប្រទេសកាតាកាលពីខែកុម្ភៈ។ ភាគីរុស្ស៊ីជឿជាក់ថា ដោយសារស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៅអាហ្គានីស្ថានកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺន ដំណើរការចរចាមិនអាចត្រូវពន្យារពេលទៀតទេ។
ប្រទេសទាំងបួននៃប្រទេសរុស្ស៊ីសហរដ្ឋអាមេរិកចិននិងប៉ាគីស្ថានបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយបន្ទាប់ពីបញ្ចប់កិច្ចពិភាក្សានៅថ្ងៃទី ១៨ ដោយជំរុញឱ្យភាគីទាំងពីរក្នុងជម្លោះនៅអាហ្វហ្គានីស្ថានចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាមយូរអង្វែង។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍បានអំពាវនាវឱ្យភាគីទាំងសងខាងនៃជម្លោះនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន កាត់បន្ថយអំពើហឹង្សា ហើយបានអំពាវនាវកុំឲ្យពួកតាលីបង់មិនធ្វើការវាយលុកនិទាឃរដូវនិងរដូវក្តៅ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍បានបញ្ជាក់ថា ប្រទេសទាំង ៤ មានឆន្ទៈផ្តល់ការគាំទ្រផ្នែកនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច ដល់ប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន បន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពត្រូវបានឈានដល់។
សមាជិកគណៈប្រតិភូតាលីបង់លោក Suhail Shaheen បានព្រមាននៅក្នុងសន្និសីទកាសែតមួយនៅទីក្រុងមូស្គូនៅថ្ងៃទី ១៩ ថា ប្រសិនបើកងកម្លាំងអាមេរិកមិនដកខ្លួនចេញពីប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានទេបន្ទាប់ពីថ្ងៃទី ១ ខែឧសភា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងរំលោភលើកិច្ចព្រមព្រៀងDoha ហើយក្រុមតាលីបង់នឹងឆ្លើយតបចំពោះបញ្ហានេះ។
ក្រុមតាលីបង់អាហ្វហ្គានីស្ថានបានប្រកាសបង្កើត«អ៊ីស្លាមEmirateរបស់អាហ្វហ្គានីស្ថាន»បន្ទាប់ពីពួកគេបានកាន់កាប់ទីក្រុងកាប៊ុលក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៦ ។ នៅឆ្នាំ ២០០១ សហរដ្ឋអាមេរិកបានបើកសង្រ្គាមនៅអាហ្វហ្គានីស្ថាននិងបានផ្តួលរំលំរបបតាលីបង់។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមកក្រុមតាលីបង់បានបន្តប្រយុទ្ធជាមួយកម្លាំងចម្រុះណាតូដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិកនៅអាហ្វហ្គានីស្ថាននិងកងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថាន។
សារព័ត៌មាន Associated Press បានរាយការណ៍ថា សង្គ្រាមនៅអាហ្វហ្គានីស្ថានដែលមានរយៈពេលជិត ២០ ឆ្នាំបានក្លាយជាសង្គ្រាមអូសបន្លាយបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រអាមេរិក។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានចំណាយថវិកាជិត ១ ទ្រីលានដុល្លារ សម្រាប់រឿងនេះ ហើយក្រុមតាលីបង់នៅតែគ្រប់គ្រងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានប្រហែលពាក់កណ្តាល។
សហរដ្ឋអាមេរិកនិងតាលីបង់អាហ្វហ្គានីស្ថានបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពមួយនៅទីក្រុងដូហាកាលពីខែកុម្ភៈ ដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅអាហ្វហ្គានីស្ថាន។ យោងតាមកិច្ចព្រមព្រៀងនេះកងទ័ពបរទេសទាំងអស់ដែលឈរជើងនៅអាហ្វហ្គានីស្ថាននឹងត្រូវដកចេញក្នុងរយៈពេល ១៤ ខែ។ ពួកតាលីបង់បានសន្យាថា នឹងមិនធ្វើឱ្យអាហ្វហ្គានីស្ថានក្លាយជាកន្លែងសុវត្ថិភាពសម្រាប់ភេរវករឡើយ។ រដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថាននិងគណៈប្រតិភូតាលីបង់បានបើកការចរចានៅទីក្រុងដូហាចាប់តាំងពីខែកញ្ញាឆ្នាំមុនប៉ុន្តែការចរចានេះមិនដែលទទួលបាននូវសមិទ្ធិផលដ៏ធំដុំទេហើយជម្លោះហិង្សានៅក្នុងប្រទេសអាហ្គានីស្ថានក៏មិនបានបញ្ឈប់ដែរ។
ខែក្រោយនេះភាគីទាំងអស់ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាអាហ្វហ្កានីស្ថាននឹងបើកកិច្ចពិភាក្សានៅតួកគី។ សហគមន៍អន្តរជាតិបាននិងកំពុងរៀបចំកិច្ចពិភាក្សាពាក់ព័ន្ធនាពេលថ្មីៗនេះ។ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាមេរិក Brinken ក៏បានផ្ញើលិខិតមួយទៅកាន់ប្រធានាធិបតីអាហ្វហ្គានីស្ថាន Ghani កាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុនដោយស្នើឱ្យមានផែនការ ដើម្បីពន្លឿនដំណើរការសន្តិភាពនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន។
ក្រុមអ្នកវិភាគជឿជាក់ថា គោលបំណងសំខាន់នៃសកម្មភាពជាបន្តបន្ទាប់នេះ គឺដើម្បីជំរុញភាគីទាំងពីរក្នុងជម្លោះនៅអាហ្វហ្កានីស្ថានឱ្យបង្កើនការចរចានិងខិតខំឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពដំបូងមួយដើម្បីចៀសវាងការធ្លាក់ចុះនៃស្ថានភាពនៅអាហ្វហ្គានីស្ថាន។
ទោះយ៉ាងណារដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថានបានសម្តែងការជំទាស់យ៉ាងច្បាស់ចំពោះសំណើរបស់អាមេរិកក្នុងការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលអន្តរកាលអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ លោក Ghani បាននិយាយនៅថ្ងៃទី ១៦ ថាការរៀបចំការបោះឆ្នោតទូទៅ គឺជាមធ្យោបាយតែមួយគត់ ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរអំណាចនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន។
មតិសាធារណៈអាហ្វហ្គានីស្ថានបានចង្អុលបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថានសង្ឃឹមថា រដ្ឋបាលរបស់លោក Biden នឹងពិនិត្យមើលកិច្ចព្រមព្រៀងដូហា ដែលចុះហត្ថលេខាដោយរដ្ឋបាល Trump និងតាលីបង់ ហើយមិនដកកងទ័ពរបស់ខ្លួន រហូតដល់ពួកតាលីបានរក្សាការសន្យារបស់ពួកគេ។ បើមិនដូច្នោះទេរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថានអាចនឹងដួលរលំហើយសង្គ្រាមស៊ីវិលនឹងកាន់តែខ្លាំងឡើង៕
